Fundamenty na palach stosuje się wtedy, gdy grunt nośny jest na takiej głębokości, na której wykonanie opisanych fundamentów wraz z robotami ziemnymi i odpompowaniem wody gruntowej okazałoby się zbyt kosztowne.
Fundamenty na palach stanowią odmianę fundamentów głębokich. Obciążenia z budowli przenoszą się poprzez pale na głębsze warstwy gruntu, bardziej wytrzymałe od warstw powierzchniowych. Fundamenty te w górnej części są podobne do fundamentów płytkich i dlatego nieraz są określane jako fundamenty płytkie na palach.
Ławy, płyty, stopy i ruszty nie spoczywają bezpośrednio na gruncie, lecz na wierzchołkach pali zagłębionych w gruncie.
Posadowienie na palach: a) pale słupowe, b) pale zawieszone.
Pale wykonywane są z drewna, betonu, żelbetu lub stali o długości od kilku do kilkudziesięciu metrów i zagłębione są pionowo lub ukośnie w gruncie, zwykle w grupach lub rzędach. W praktyce występują dwa przypadki stosowania pali:
a) pale słupowe „stojące”,
b) pale zawieszone „wiszące”.
Pale słupowe (rys.a) stosowane są w przypadkach, kiedy górne, przypowierzchniowe warstwy podłoża stanowią grunty zupełnie nienośne, poniżej nich zaś zalegają warstwy nośne, np. skały, żwiry, grube piaski lub zwarte iły. Pale te doprowadza się do warstw nośnych, zagłębiając w gruntach zwartych lub opierając na skalach dolne ich końce. Całkowite obciążenie budowli przekazywane jest poprzez pale na dolną wytrzymałą warstwę gruntu przez docisk w dolnych końcach. Górne warstwy gruntu nie biorą udziału w przenoszeniu ciężaru budowli.
Pale zawieszone (rys.b) stosuje się wtedy, gdy grunty są jednorodne lub wykazują niewielkie różnice nośności poszczególnych warstw, a nośność ich jest stosunkowo nieduża i wzrasta z głębokością. Warstwy te biorą udział w przenoszeniu obciążeń na całej długości pali. Część obciążenia przekazywana jest na dolną warstwę przez docisk w dolnych końcach pali, jest ona jednak mała i może być pominięta.
Stosowanie pali zawieszonych jest uzasadnione w tych przypadkach, gdy ich długość przekracza szerokość fundamentu.
Pale można podzielić zarówno ze względu na materiał, z którego są wykonane, jak również i na sposób wykonania lub zagłębienia w grunt. Z uwagi na sposób wykonania lub zagłębienia w grunt wyróżnia się kilkanaście rodzajów pali stosowanych w budownictwie.
Posadowienie na palach: a) pale słupowe, b) pale zawieszone.
